Msc. Ma. Anisa Asllani says:

Përshëndetje!
Nga sa përshkruan mendoj se ke perjetuar situata te Atakut te Panikut dhe gjendje ankthi të përgjithësuar. Nuk e di nqs je vizituar në ndonje mjek apo këshilluar me ndonjë psikoterapeut….Gjithesesi po te përshkruaj pak gjendjen tënde, për të vlerësuar ti vetë se cila është situata reale që po përjeton dhe se për cfarë ndihme/terapie ke nevojë….
Personat nën ankth kanë ndjenjën e frikës,tensionit,dyshimit. Ata e kanë të vështirë të përqëndrohen pasi shqetësimet “mbysin” mendjen e tyre. Mund të jenë të irituar apo nervozë, mendojne më të keqen, shohin për shenja rreziku, bëjnë lidhje të gabuara të gjërave, ekzagjerojne pasojat e një fakti si dhe japin konkluzione pa prova.
Si rezultat i përgjigjes ndaj stresit ai ka edhe një sërë simptomash fizike. Ai mund të shfaqet me simptoma kardiake si rrahje të forta e të shpejta të zemrës e dhimbje gjoksi.
Trakti tretës reagon ndaj ankthit me tharje goje, vështirësi në gëlltitje, ndjenjën e lëmshit në fyt, dhimbje stomaku, diarre. Shenjat respiratore përfshijnë: vështirësi në frymëmarrje, ndjenja e mbytjes, frymëmarrje te shpeshtë (që shoqërohet me zbehje,mpirje,ngërce të duarve e këmbëve).Shpesh shfaqen disa shenja neurologjike: marrje mendsh,dhimbje koke,lodhje,pagjumësi.Të shpeshta janë edhe disa shenja të përgjithshme si dridhjet dhe afshet e nxehta.Ataket e panikut jane episode te menjehereshme e intensive e te shkurtera frike e terrori qe shfaqen me ose pa situata specifike nxitëse. Shpesh perjetohet ndjenja se je duke vdekur.
Ataku i Panikut
Ne rastet kur krizat e ankthit jane shume intensive, te tipit te nje terrori i cili zgjat per disa minuta ( 10 – 30 min), gjate te cilave personi ndjen shtrengim ne kraharor, rrahje te forta te zemres, djersitje, marrje fryme, dridhje, mungese oksigjeni, marrje mendsh, ndjesine se po i bie te fiket, ndjesine e mpirjes dhe te “mizave” ne krahe, friken se po humbet kontrollin, frike se po cmendet………keto simptoma njihen si crregullimi i atakut te panikut.
Keto kriza jane te paparashikueshme , ataku i pare e ben individin t’i drejtohet mjekut me urgjence ndersa frika e krizave te tjera te mundshme kufizojne lirine e tij: ai (ajo) eviton daljet, kerkon te jete i shoqeruar nga persona te tjere, deri ne izolimin brenda shtepise.
Ankthi eshte nje emocion i fuqishem , i pranishem tek cdo njeri qe nga lindja, nje emocion qe i sherben njeriut si nje mekanizem mbrojtes i dobishem ne rastet e nje rreziku.
Ne rastet kur ky emocion rritet pertej mases e nuk arrihet te menaxhohet, kthehet ne nje problem per individin.
Personi i drejtohet mjekut atehere kur vete nuk arrin dot te perballoje gjendjet ankthioze e sidomos kur ky ankth ka filluar te shkarkohet mbi trupin duke i krijuar atij probleme me frymemarrjen, zemren, stomakun, gjumin, etj….
Simptomat fiziologjike: frymëmarrje e shpejtë, të rrahura të shpeshta zemre, tharje ose djersitje e lëkurës, valë të nxehti ose të ftohti nëpër trup, ndjenjë të vjellti, marrje mendsh, diarre, ngritje ose ulje e tensionit të gjakut.
Simptoma fizike: dridhje, axhitim, katatoni.
Simptoma konjitive: frikë shumë e madhe pa ndonjë shkak, ndjenjë sikur po çmendet, sikur do vdesë, ndjenjë depersonalizimi dhe derealizimi.
Kur kriza e panikut përsëritet rregullisht personi ka çrregullimin e panikut. Kriza e panikut mund të përsëritet disa herë në vit, ose disa herë në ditë. Në periudhat mes krizave të panikut personi zakonisht ka nivel ankthi më të lartë se tek personat e shëndetshëm.
Kriza e panikut fillon pa pritur, pa asnjë shkaktar të dukshëm.

Disa nga terapitë kundër ankthit dhe krizave të panikut, janë:
1. Qendroni ne vend! Gjeja e pare qe duhet te beni, eshte te qendroni aty ku jeni, kur e ndjeni se po perjetoni nje atak paniku. Normalisht nuk eshte fjala kur jeni duke kaluar rrugen apo duke ngare makinen. Ne kete rast duhet te parkoni ne nje vend te sigurte dhe te uleni diku. Ataku i panikut mund te zgjasi deri ne nje ore prandaj duhet te qendroni ne nje vend te sigurte.
2. Perqendrohuni! Nese po kaloni nje atak paniku rikujtojini vazhdimisht vetes se mendimet frikesuese dhe ndjeshmerite do te kalojne shume shpejt. Gjate kesaj kohe perpiqu te fokusohesh te dicka qe nuk eshte kercenuese dhe eshte e dukshme, psh nese ke nje ore dore, vezhgo akrepat e ores dhe sekondat qe kalojne, nese je ne supermarket vezhgo artikujt apo cmimet e tyre.
3. Merni fryme thelle dhe ngadale!
Normalisht kur jeni duke perjetuar nje atak, vihet re veshtiresia ne frymemarrje dhe rrahjet e zemres me te shpeshta se zakonisht. Kjo eshte edhe arsyeja pse shumica e individeve qe kalojne atak paniku kane tendencen te marrin fryme shume shpejt. Por ankthi dhe paniku mund te perkeqesohen nese frymemarrja eshte shume e shpeshte. Pra keshillohet frymemarrje e ngadalte dhe e thelle.
Shembull: Frymemarrja mund te jete abdominale ose me diafragme. Ushtrimi i frymemarrjes per secilin rast mund te jete: “Merr fryme thelle derisa diafragma/abdomi te zgjerohet ne maksimum, numero deri ne kater (1,2,3,4), nxire frymen, numro deri ne tre (1,2,3), perserite ushtrimin disa here.
4. Sfido friken tende
Kur ju perjetoni nje atak paniku, perpiquni te identifikoni friken qe ju vjen ndermend ne ato momente, dhe sfidojeni ate. Ju mund ta arrini kete duke i rikujtuar vetes se frika juaj nuk eshte reale dhe cdo gje do te perfundoje ne pak minuta. Psh: Frika me e madhe gjate nje ataku paniku eshte Vdekja. Ndjeshmerite jane kaq te forta dhe individi mendon se do te vdesi nga casti ne cast. Keto mendime negative bejne qe ndjeshmerite te jene edhe me te forta. Pra sfidojeni kete frike duke i autosugjestionuar vetes se Frika juaj nuk eshte reale dhe cdo gje do te perfundoje ne pak minuta.
5. Krijimi i imazheve pozitive
Shume mendime negative mund tju vijne ne mendje gjate perjetimit te nje ataku paniku, psh ashtu sic e permendem edhe me siper, vdekja. Ne vend qe te perqendroheni ne mendime negative, perpiquni te perqendroheni ne imazhe positive.Mendoni per nje vend apo situate qe ju ben te ndiheni ne paqe, i qete dhe i relaksuar. Pasi te keni krijuar kete imazh ne mendjen tuaj, perpiquni te perqendroheni totalisht ne te. Ndihmon te shperqendroheni nga situata dhe lehteson simptomat.
Te menduarit pozitiv mund tju duket i veshtire, vecanerisht nese jeni mesuar te mendoni negativisht per nje kohe te gjate. Krijimi i imazheve eshte nje teknike e cila kerkon praktike, por ju mund te vini re ndryshime positive gradualisht ne menyren sesi ju mendoni mbi veten apo te tjeret.
6. Mos e luftoni nje atak paniku!
Refuzimi i nje ataku paniku, ne te vertete e perkeqeson ate. Te perpiqesh ti rezistosh nje ataku dhe deshtimi i mevonshem mund te rrisi simptomat e ankthit dhe te panikut.
Ne vend te kesaj, gjate nje ataku paniku, thuajini vetes” Ataku i panikut nuk eshte vdekjeprures”. Perqendrohu te fakti se paniku do te perfundoje se shpejti dhe jepni maksimumin tuaj qe te kaloje.
7. Relaksimi
Neese keni crregullime paniku, ju mund te ndiheni vazhdimisht i stresuar dhe ne ankth, vecanerisht rreth ceshtjes se kur do te ndodhe ataku i rradhes. Te mesoni se si te relaksoheni mund te ndihmoje ne clirimin e disa tensioneve negative, dhe mund te ndihmoje ne perballimin efektiv te atakeve te panikut kur ato te ndodhin. Disa njerez pelqejne terapite plotesuese si masazhet, apo terapite aromatike. Aktivitete te tilla si joga, mund te ndihmojne. Gjithashtu ju mund te praktikoni teknika te frymemarrjes dhe relaksimit, praktikimi i te cilave gjate nje ataku paniku mund te lehtesojne simptomat.
8. Ushtrimet
Ushtrimet e rregullta, vecanerisht ushtrimet aerobike, do tju ndihmojne te reduktoni stresin dhe te clironi tensionet. Gjithashtu mund te inkurajojne trurin te cliroje Serotoninen, e cila ndihmon ne permiresimin e humorit tuaj.
Rekomandohet qe te rriturit nga mosha 19-64 vjec te realizojne te pakten 150 minuta (2 ore e 30 minuta) aktivitet aerobik si, bicikleta ose ecje te shpejte cdo jave.
Ata duhet gjithashtu te bejne aktivitete per frocimin e muskuje 2 ose me shume dite ne jave, ku te perfshijne punen me muskujt kryesore (kembet, barkun, krahet, shpinen, karaharorin dhe shpatullat).
9. Dieta
Niveli i sheqerit i pastabilizuar ne gjak kontribuon ne krijimin e simptomave te atakut te panikut. Pra, ju duhet te mbani nje diete te shendetshme dhe te balancuar, ushqehuni rregullisht dhe shmangni te ngrenit e ushqimeve dhe pijeve qe permbajne sheqer. Gjithashtu shmangni kafeinen, alkoolin dhe duhanin sepse ato kontribuojne ne krijimin e atakeve te panikut

Mendoj qe ky informacion mund te te ndihmoje.
Mos hezito te na shkruash serish.
Te uroj gjithe te mirat!